1 Mart 2018

Ekoloji Kolektifi, 6 Aralık 2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 2. maddesinin iptali, bu maddenin b fıkrasının dayandığı bir başka kanunu maddesinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal istemiyle 6 Şubat 2017’de dava açmıştı.

Aralık 2016’da yayımlanan yönetmelik değişikliği pek çoklarına göre,

• Korunan alanların yapılaşmaya açılmasını sağlayacak,
• Doğal sit alanlarında yapılaşmanın oluşmasına yol açacak,
• Kıyılardaki yapılaşmalar için geçerli düzenlemeleri baypas edebilecek,
• Bilimsel ve bütünlüklü planlama ilkelerinin göz ardı edilmesini kolaylaştıracak,

bunlar olurken bir yandan da korunan alan ve kıyılar üzerindeki tasarruflar kamuoyu denetiminden uzak tutulabilecekti.

Ekoloji Kolektifinin yürütmenin durdurulması ve iptal istemiyle açtığı davayla bu düzenlemelerin yürütmesi kısmen durduruldu.

Ekoloji Kolektifinin açtığı davayı görüşen Danıştay 6. Dairesi, yönetmelik değişikliğinin 2. maddesi yoluyla, Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelikte 5. madde 1. fıkra (a) ve (b) bentlerinde değişiklik öngören düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna vardı. Ancak Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelikte 5. madde 1. fıkrasına (d) bendinden sonra gelmek üzere eklenen fıkranın hukuka aykırılığını tespit etti.

Kıyılardaki yapılaşma hakkında verdiği hükümde, “Sit alanlarının bütünlük arz eden alanlar olduğu, kıyılarda da bu bütünlüğün korunması gerektiği, parçacıl bir yaklaşımın doğru olmayacağı, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin uygulanabilmesi için de yine imar planı yapılmasının bir gereklilik olduğu açık olup bu yönetmelik değişikliği ile imar planlarının göz ardı edilerek yapılaşma sağlanabileceği, kıyılardaki dokunun ortadan kaldırılabileceği, . . . [değişikliklerin] kıyı alanlarına ilişkin mevzuatı uygulanamaz kılan uygulamalara neden olabileceği ihtimalleri olduğunu” belirten Danıştay 6. Dairesi, ilgili maddede yapılan değişikliğin yürütmesini kısmen durdurdu. Danıştay 6. Dairesinin 3 Temmuz 2017 tarihli kararı tarafımıza 15 Şubat 2018’de tebliğ edildi.

Böylelikle Danıştay 6. Dairesi Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelikte yapılan kimi değişikliklerin,

• Sit alanlarında uyulması gereken bütülüklü yaklaşımın kıyılarda da izlenmesi gerektiğini ancak değişikliğin parçacıl bir yaklaşım getirdiğini,
• Değişiklikle birlikte imar planı yapılması gerekliliğinin ortadan kaldırılmasının kıyılardaki dokuyu yok edebileceğini,
• Yönetmelikte yapılan değişikliklerin kıyı alanlarıyla ilgili halihazırdaki mevzuatı uygulanamaz kılacağını

kabul etmiş oldu.

Ekoloji Kolektifi kısa değerlendirmesi:

Değişiklik Yönetmeliği 2. Maddesinde Düzenlenen, Korunan Alanlarda Planlama Yapılmasına Dair Yönetmelik 5. Maddesi 1. Fıkrası (d) Bendinden Sonra Gelmek Üzere Eklenen Fıkraya ilişkin olarak yürütmenin durdurulması kararı verilmesi olumlu gelişme olup “Sit alanlarının bütünlük arz eden alanlar olduğu, kıyılarda da bu bütünlüğün korunması gerektiği, parçacıl bir yaklaşımın doğru olmayacağı” gerekçesine yer verilmesi de önemlidir. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler doğal sit alanları ve korunması gerekli tüm korunan alanlar açısından bu bütünlüğe vurgu yapmıştır. Bu vurgunun anlamı, korunan alanın tümünü yaşatacak ve kent ve kırla ilişkiyi sağlayacak imar planlarıdır. Sit alanı kendi içinde bölünerek koruma biçimleri belirlenemeyeceği gibi, bütünden ayrı değişiklikler sit alanındaki tüm canlıları etkiler. Sit alanı içinde yapılacak değişikliğin plansız, etapsız gerçekleştirilmesi halinde sit alanına dair tüm koruma düzeyi etkisizleşir, geçersizleşir ve anlamsızlaşır. Bu sebeple yürütmenin durdurulması kararı önemli bir kazanımdır.

Ekoloji Kolektifi, yürütmesinin durdurulması istemi reddedilen diğer maddelerle ilgili karara da itiraz etmiştir.

Ekoloji Kolektifinin bu konuyla ilgili ayrıntılı değerlendirme için lütfen Hukuki Değerlendirme metnine göz atınız.

Yönetmelik değişikliğiyle ilgili basında daha önce çıkmış haberler:

• Evrensel Gazetesi (12 Ocak 2017): ‘Korunan alanı korumasız bırakacak’
• Haber Sol (6 Aralık 2016): Sit yönetmeliği patronların ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlendi
• Evrensel Gazetesi (17 Ocak 2017): Urla Villaları için gereken kılıf bulundu